سرویس خبری ایران من: تحولات اخیر در سوریه، به ویژه تصرف دمشق توسط گروه‌های شورشی، نقطه عطفی در تاریخ منازعات این کشور محسوب می‌شود. این رویداد که با پیشروی چشمگیر هیئت تحریر الشام و متحدانش همراه بوده، معادلات قدرت در منطقه را دستخوش تغییرات اساسی کرده است. در این گزارش، به بررسی دقیق ساختار، پیشینه و اهداف گروه‌های شورشی می‌پردازیم و آخرین تحولات میدانی در این کشور جنگ‌زده را مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
رهبری و ساختار نیروهای شورشی
شورشیان تحت رهبری هیئت تحریر الشام (اچ‌تی‌اس) و گروهی از شبه‌نظامیان سوری مورد حمایت ترکیه موسوم به ارتش ملی سوریه قرار دارند.
این شورشیان که در شمال غرب سوریه مستقر بودند، در ۲۷ نوامبر حمله‌ای غافلگیرکننده را آغاز کردند و توانستند حلب، بزرگترین شهر سوریه، و شهر حماه، چهارمین شهر بزرگ این کشور را تصرف کنند.
پیشینه رهبری و تحولات سازمانی
بنیانگذار هیئت تحریر الشام، ابومحمد الجولانی، زمانی به عنوان عضو گروهی که بعدها به داعش تبدیل شد، در شورش علیه نیروهای آمریکایی در عراق شرکت داشت. هیئت تحریر الشام که پیش از این با نام جبهه النصره شناخته می‌شد، در ابتدا با القاعده اعلام وفاداری کرد. این گروه نهایتاً در سال ۲۰۱۶ به طور علنی روابط خود با القاعده را قطع و نام خود را به هیئت تحریر الشام یا سازمان آزادسازی شام تغییر داد.
وضعیت کنونی و چالش‌های پیش رو
در حال حاضر هیئت تحریر الشام قدرتمندترین گروه شورشی در سوریه است. این گروه از سوی ایالات متحده به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود و نگرانی‌های جدی در مورد نقض حقوق بشر در مناطق تحت کنترل آن وجود دارد، از جمله اعدام افرادی که متهم به ارتباط با گروه‌های رقیب یا ارتکاب کفر و زنا هستند.
هیئت تحریر الشام و ارتش ملی سوریه گاهی متحد و گاهی رقیب یکدیگر بوده‌اند و اهداف آنها ممکن است متفاوت باشد. شبه‌نظامیان مورد حمایت ترکیه همچنین به دنبال ایجاد منطقه حائل در نزدیکی مرز ترکیه برای دور نگه داشتن شبه‌نظامیان کُرد مخالف آنکارا هستند. ترکیه یکی از حامیان اصلی نیروهای خواستار سرنگونی اسد بوده است، اما اخیراً خواستار آشتی شده و مقامات ترک هرگونه دخالت در عملیات کنونی را قویاً رد کرده‌اند.
