سرویس خبری ایران من: در شرایطی که تنشهای منطقهای و بحران هستهای ایران به نقطه حساسی رسیده است، تحلیلهای کارشناسان و مقامات پیشین آمریکایی اهمیت ویژهای مییابد. ریچارد نفیو، چهرهای شناخته شده در حوزه سیاستهای ایران و معمار تحریمهای دوران اوباما، در تحلیلی جامع به بررسی گزینههای پیش روی واشنگتن میپردازد و با نگاهی واقعبینانه، چالشها و راهکارهای موجود را ارزیابی میکند.
چالشهای نظامی و محدودیتهای آمریکا
به گزارش ایران من، «ریچارد نفیو» معمار تحریمهای ایران در دولت «باراک اوباما» و عضو اندیشکده واشنگتن در سیاستهای خاور نزدیک در مطلبی تحلیلی به تحولات اخیر در منطقه و تاثیر آن روی سیاستهای واشنگتن در برابر برنامه هستهای ایران پرداخته است.
نفیو در مجله فارنافرز نوشت: «بیش از ۲ دهه، سیاستمداران تندرو آمریکایی خواستار حمله به تأسیسات هستهای ایران شده بودند و همواره خواست آنها رد شده بود. دلیل خواست آنها برای حمله به تأسیسات هستهای ایران، حمایت جامعه جهانی از آمریکا در برابر ایران و عدم بلوغ کافی برنامه هستهای تهران بود. در شرایط کنونی، دلایل بسیار خوبی برای عدم حمله به ایران وجود دارد. هرگونه حمله به این کشور، خاورمیانه را وارد هرج و مرج بیشتری خواهد کرد.»
او در ادامه نوشته است: «از طرفی، اکنون نیاز است که آمریکا به دیگر مناطق جهان توجه کند و هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، برای واشنگتن هزینههای بسیاری به همراه خواهد داشت و حتی در صورت خواست آمریکا برای حمله به این تأسیسات، احتمال شکست آن بسیار بالاست و در صورت شکست آمریکا در اقدام نظامی خود علیه ایران، اعتبار نظامی آمریکا تضعیف خواهد شد.»
دلایل ناکارآمدی گزینه نظامی علیه ایران
دیپلمات پیشین آمریکایی افزود: «بهترین راهکار برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به کشوری هستهای، توافق دیپلماتیک است. ایران بیش از همیشه به هستهای شدن نزدیک شده است و با توجه به جنگ متحدان تهران با اسرائیل و حملات اسرائیل به ایران، این کشور بیش از گذشته به بازدارندگی هستهای نیاز دارد. از طرفی، دیگر جامعه جهانی در برابر ایران متعهد نیست و با وجود حضور تحریمهای گسترده، کشورهای بسیاری از جمله چین، هند و روسیه برای همکاری خود با ایران درحال نقض این تحریمها هستند.»
اهمیت راهکار دیپلماتیک
نفیو با اعتراف به اینکه «احتمال متحد کردن جهان در برابر ایران نیز بسیار کمتر از گذشته است»، نوشت: «هر ۲ حزب سیاسی آمریکا بهدنبال تقابل با چین هستند. روابط ایران و روسیه به قویترین حد خود در دهههای اخیر رسیده است. پس با توجه به احتمال شکست بالای هرگونه اقدام نظامی علیه ایران و خطرات آن، دولت ترامپ در روزهای اول خود باید با حسن نیت به مذاکره با ایران بپردازد.»
معاون فرستاده ویژه پیشین آمریکا در امور ایران در ادامه این مطلب افزوده است: «دلایل بسیار زیادی برای تلاش مجدد روی راهکار دیپلماتیک وجود دارد. مهمتر از هرچیزی، مقامات آمریکایی نمیدانند که آیا هرگونه حمله به تأسیسات هستهای ایران موفقیتآمیز خواهد بود یا خیر. آمریکا و متحدان آن (اسرائیل) از توانایی لازم برای نابودی کامل تأسیسات هستهای ایران برخوردار هستند، اما حتی چنین حملهای مانع تصمیم ایران برای هستهای شدن یا جابجایی تأسیسات خود نخواهد شد.»
چشمانداز مذاکرات و توافق احتمالی
نفیو در ادامه یادداشت خود با تأکید روی باقیماندن دیپلماسی بهعنوان «بهترین راهکار ممکن» برای «مدیریت برنامه هستهای ایران» نوشت: «تنها دلیل شکست برجام، خروج یکجانبه دونالد ترامپ از آن بود. مذاکرات در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ نیز به علت عدم اعتماد ایران به آمریکا و اروپا و عدم خواست واشنگتن برای تن دادن واقعی به راهکار دیپلماتیک شکست خورد اما در صورت موافقت ترامپ با توافقی تازه، احتمال موافقت ایران نیز بالاست. دموکراتها نیز خواستار توافق هستند و در صورت موافقت ترامپ، جمهوریخواهان نیز از آن حمایت خواهند کرد.»
معمار تحریمهای ضدایرانی افزود: «ترامپ علاقه خود به توافقی که او آن را “ساده” خوانده است، ابراز کرده اما چنین توافقی به تلاشهای پیچیده نیاز خواهد داشت. تهران و واشنگتن باید روی سقف برنامه هستهای ایران، نحوه عملکرد ایران در منطقه و ضمانتهای آمریکا و چگونگی برداشتهشدن تحریمها توافق کنند.»
او در ادامه نوشت: «در آخر، توانایی آمریکا در برابر معادله هستهای ایران محدود است. هیچ یک از مقامات آمریکایی شیوه فکری مقامات ایرانی را نمیدانند. فشار حداکثری مجدد علیه ایران میتواند ایران را به سوی هستهایشدن، مخفیکردن مواد هستهای خود و خروج از توافق عدم اشاعه سلاح هستهای یا هر سه گزینه بهطور همزمان سوق دهد.»
نفیو در پایان تأکید کرد: «هیچ جایگزینی برای مذاکرات جدی وجود ندارد. بهترین و ایمنترین راه، مذاکرات مجدد است.»