سرویس خبری ایران من: در شرایط پیچیده سیاسی-امنیتی خاورمیانه، روابط بینالمللی اسرائیل اهمیت ویژهای یافته است. دیدار آتی نخستوزیر اسرائیل با رئیسجمهور ایالات متحده در برههای حساس صورت میگیرد که جنگ غزه، تنشهای منطقهای، و نگرانیهای مشترک درباره ایران در مرکز توجه قرار دارد. این دیدار میتواند سرنوشت چندین پرونده حساس منطقهای را تحت تأثیر قرار دهد.
دیدار برنامهریزی شده نتانیاهو و ترامپ در واشنگتن
نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، روز دوشنبه با رئیسجمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، در واشنگتن دیدار خواهد کرد. این دیدار با هدف بررسی امکان دستیابی به توافقی مطلوبتر در زمینه تعرفههای تجاری برگزار میشود، اما پرونده جنگ غزه، وضعیت سوریه و برنامه هستهای ایران نیز در دستور کار قرار دارد. یک مقام اسرائیلی با اعلام این خبر گفت که گفتوگوها گسترده و چندجانبه خواهد بود.
نتانیاهو در حال حاضر در بوداپست، پایتخت مجارستان، بهسر میبرد. او با استقبال گرم و رسمی نخستوزیر این کشور، ویکتور اوربان، روبهرو شده است؛ استقبالی که در تضادی آشکار با حکم بازداشت صادرشده از سوی دیوان کیفری بینالمللی علیه نتانیاهو قرار دارد. این حکم که در ماه نوامبر گذشته صادر شد، به اتهام ارتکاب جنایات جنگی در غزه مربوط میشود.
به گفته یک مقام رسمی اسرائیلی که خواست نامش فاش نشود، در جریان حضور نتانیاهو در مجارستان، او به همراه اوربان با ترامپ تماس تلفنی برقرار کردهاند. در این تماس، نتانیاهو به موضوع اعمال تعرفه ۱۷ درصدی آمریکا بر برخی کالاهای اسرائیلی اشاره کرده و خواستار لغو آن شده است. اسرائیل امیدوار بود با پایان دادن به باقیمانده تعرفهها، بهطور کامل از این مالیاتها معاف شود، اما این تلاش بینتیجه ماند.
ترامپ در پاسخ به این درخواست، از نتانیاهو دعوت کرد تا برای ادامه گفتوگوها به واشنگتن سفر کند. با توجه به نزدیکی تعطیلات عید یهودی پسح، مشاوران نخستوزیر اسرائیل پیشنهاد دادند این دیدار به زمان دیگری موکول شود، اما کاخ سفید تأکید کرد که جلسه باید همین دوشنبه برگزار شود.
این دیدار، نتانیاهو را به نخستین رهبر جهان تبدیل میکند که پس از اعلام موج جدید تعرفههای تنبیهی از سوی ترامپ که دهها کشور را تحت تأثیر قرار داده است، با رئیسجمهور آمریکا دیدار میکند. او همچنین نخستین مقام بلندپایه خارجی بود که پس از مراسم تحلیف ترامپ در ژانویه، با او دیدار رسمی برگزار کرد.
مقام اسرائیلی یادآور شد که اگرچه بحث تعرفهها محور اصلی این دیدار خواهد بود، اما دو طرف در خصوص تحولات نوار غزه، نقش ترکیه در سوریه و نگرانیهای مشترک از فعالیتهای هستهای ایران نیز گفتوگو خواهند کرد.
وضعیت غزه و ادامه درگیریها
اسرائیل در هفتههای اخیر دامنه عملیات نظامی خود در نوار غزه را گسترش داده است. ارتش اسرائیل با تصرف مناطق و کوچ اجباری ساکنان به نواحی محدودتر، تلاش میکند فشار بر گروه حماس را افزایش دهد. تلآویو میگوید هدف از این اقدامات، بازگرداندن گروگانهایی است که هنوز در اسارت حماس هستند.
براساس اعلام وزارت بهداشت غزه که تحت کنترل حماس قرار دارد، دهها فلسطینی در جریان حملات اخیر جان باختهاند و مجموع تلفات در ۱۸ ماه گذشته از مرز ۵۰ هزار نفر گذشته است. این جنگ، که به نابودی بخشهای وسیعی از منطقه ساحلی غزه انجامیده، از زمانی آغاز شد که هزاران نیروی مسلح حماس به داخل خاک اسرائیل نفوذ کردند و صدها نفر را کشتند یا ربودند.
در حال حاضر، حدود ۵۹ گروگان همچنان در غزه باقی ماندهاند. برآوردها حاکی از آن است که تنها بیستوچند نفر از آنها زنده هستند. مذاکراتی برای آزادی گروه کوچکی از این گروگانها در جریان است، اما دو طرف همچنان بر سر نحوه ادامه گفتوگوها اختلاف دارند. حماس خواستار خروج کامل اسرائیل از غزه شده است، در حالی که تلآویو پایان جنگ را تنها در صورت خلع سلاح کامل حماس و نابودی این گروه ممکن میداند.
چالشهای منطقهای: ایران و سوریه
در مورد ایران، دونالد ترامپ بر آغاز مذاکرات مستقیم با تهران تأکید کرده و گفته است هدف این گفتوگوها، صرفنظر کردن کامل ایران از هرگونه توانایی برای تولید سلاح هستهای خواهد بود. رئیسجمهور آمریکا هشدار داده است که در صورت شکست مذاکرات، برنامه هستهای ایران بهطور کامل نابود خواهد شد. با این حال، اسرائیل به این مذاکرات خوشبین نیست. با وجود این بدبینی، مقامات اسرائیلی تلاش میکنند مخالفت علنی با مواضع ترامپ نداشته باشند و در عوض، آمادگی نظامی خود را برای یک حمله احتمالی حفظ کردهاند.
موضوع دیگری که در دستور کار دیدار روز دوشنبه قرار دارد، نقش ترکیه در بحران سوریه است. اسرائیل خواهان آن است که جنوب غربی سوریه منطقهای غیرنظامی باقی بماند تا تهدیدی برای مرزهای این کشور ایجاد نشود. در همین حال، روابط تلآویو و آنکارا با تنش فزاینده مواجه شده است؛ چرا که ترکیه به دولت جدید سوریه برای بازپسگیری مناطق جنگزده کمک میکند. با این حال، ترامپ همچنان رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه را «دوست خود» مینامد.
موضع مجارستان و چالش دیوان کیفری بینالمللی
در جریان سفر نتانیاهو به بوداپست، اوربان ضمن حمایت کامل از عملیات نظامی اسرائیل در غزه و رویکرد تهاجمی-دفاعی جدید تلآویو، اعلام کرد که روند خروج مجارستان از دیوان کیفری بینالمللی را آغاز کرده است. او این نهاد بینالمللی را به سیاسیکاری متهم کرد و گفت که صدور حکم بازداشت علیه نتانیاهو نمونهای آشکار از این روند است.