سرویس خبری ایران من: در سالهای اخیر، تنش میان ایران و آمریکا در عرصههای مختلف افزایش یافته است. یکی از ابعاد این تنش، تلاشهای اطلاعاتی و جاسوسی میباشد که گاه با استفاده از شهروندان دو تابعیتی صورت میگیرد. پرونده ابوذر رحمتی نمونهای از این موارد است که توجه رسانهها و مقامات امنیتی را به خود جلب کرده است.
محکومیت یک شهروند ایرانی-آمریکایی به جاسوسی
ابوذر رحمتی، شهروند ۴۲ ساله آمریکایی با تابعیت ایرانی، روز چهارشنبه در جریان دادرسی به اتهام «توطئه و فعالیت بهعنوان مأمور دولت ایران در خاک آمریکا بدون اطلاعرسانی به دفتر دادستان کل»، توسط وزارت دادگستری ایالات متحده مجرم شناخته شد. اسناد دادگاه نشان میدهد او از دسامبر ۲۰۱۷ تا ژوئن ۲۰۲۴، تحت پوشش مأموریتهای دانشگاهی، با مأموران و مقامات اطلاعاتی ایران همکاری میکرد.
رحمتی که در ایران متولد شده، بنا بر گزارش فاکسنیوز، بین ژوئن ۲۰۰۹ و می ۲۰۱۰ بهعنوان افسر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خدمت کرده بود. سپاه پاسداران توسط آمریکا و اسرائیل، در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دارد؛ همین سابقه، انگیزه جذب او را برای دستگاه اطلاعاتی ایران توضیح میدهد.
نحوه همکاری با سرویس اطلاعاتی ایران
او ابتدا از طریق یک مقام ارشد پیشین وزارت اطلاعات و امنیت ایران—که همدانشگاهیاش بود—خدمات خود را به تهران پیشنهاد داد. در دسامبر ۲۰۱۷، رحمتی به ایران سفر کرد و پذیرفت تحت عنوان «تحقیقات دانشگاهی»، اطلاعات حساس درباره آمریکا جمعآوری کند. پس از بازگشت به آمریکا، او یافتههای خود را به یکی از مقامات دفتر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران ارائه داد.
در داخل ایالات متحده، رحمتی از جایگاهش بهعنوان پیمانکار «شرکت آمریکایی شماره یک» در سازمان هواپیمایی فدرال (FAA) سوءاستفاده کرد. او دستکم ۱۷۲ گیگابایت فایل محرمانه شامل اسناد مرتبط با سیستم هوافضای ملی (NAS)، رادارهای نظارت فرودگاهی NAS و دادههای فرکانس رادیویی را دانلود کرد. وزارت دادگستری این شرکت را به صورت ناشناس «شرکت آمریکایی شماره یک» نام برده است.
انتقال اطلاعات حساس به ایران و مجازات
رحمتی این اسناد را روی حافظههای قابلحمل ذخیره و در آوریل ۲۰۲۲ به ایران منتقل کرد. علاوه بر این، او اطلاعات مربوط به صنعت انرژی خورشیدی آمریکا—از جمله پنلهای خورشیدی—و جزئیاتی درباره فرودگاهها و برجهای کنترل ترافیک هوایی را برای برادرش در ایران فرستاد. برادرش، بهعنوان واسطه، این دادهها را در اختیار سرویس اطلاعاتی ایران قرار داد.
او سرانجام در سپتامبر ۲۰۲۴ رسماً تحت پیگرد قضایی قرار گرفت و قرار است در تاریخ ۲۶ اوت حکم نهاییاش صادر شود. طبق کیفرخواستی که وزارت دادگستری اعلام کرده، رحمتی میتواند تا ۱۰ سال حبس بابت «فعالیت بهعنوان مأمور دولت خارجی بدون اطلاع قبلی به دفتر دادستان کل» و تا پنج سال حبس برای «توطئه» محکوم شود.
ادوارد مارتین جونیور، دادستان ناحیه کلمبیا، با اشاره به استمرار تلاشهای ایران برای نفوذ در نهادهای آمریکایی گفت:
«دولت ایران همچنان بهدنبال نفوذ در مؤسسات ما است. ما هر کسی را که امنیت ملیمان را به خطر بیندازد، مسئول خواهیم دانست.»
این پرونده نمونهای است از چالشهای پیچیده امنیتیِ ناشی از نفوذ غیررسمی اجزای دولتی در آمریکا، و نشان میدهد که چگونه یک فرد میتواند با استفاده از پوششهای شغلی مشروع، اطلاعات حساس را از این کشور خارج کند.