در نطق اخیر پزشکیان در سازمان ملل، توجه به موضوعاتی همچون مسائل داخلی ایران و روابط بینالملل از اهمیت ویژهای برخوردار بود. در این متن، به بررسی نحوه سخنرانی ایشان و مقایسه آن با دیگر سخنرانیهای مشابه در گذشته پرداخته شده است.
نمره قبولی به نطق پزشکیان در سازمان ملل
من اگر قرار بود بجای آقای پزشکیان در نیویورک سخنرانی میکردم. آنقدر درد و دل برای گفتن داشتم؛ که رئیس جلسه مجبور میشد چندین بار برایم یادداشت بفرستد که وقت شما مدتهاست تمام شده. اما من در سوئیس زندگی نمیکنم و محدودیتهای رئیس جمهور در ایران اسلامی را درک میکنم. متوجه هستم که او نه مکرون است نه بایدن، او حتی رجب طیب اردوغان هم نیست. بنابراین به اندازه رئیس جمهور ایران از او انتظار دارم. او هنوز نطقش تمام نشده بود که “روزنامه توپخانه” او را به توپ بست.
انتظارات و واقعیتها
البته هموطنان عزیزی که در برج عاج زندگی میکنند این ملاحظات برایشان مطرح نیست و انتظار داشتند که او از حقوق بشر و زن- زندگی- آزادی میگفت؛ با خانواده مهسا امینی همدردی میکرد؛ خواهان آزادی زندانیان سیاسی میشد و انقلاب ۵۷ را بعنوان فتنه ۵۷ محکوم میساخت. بماند که اگر همه اینها را هم میگفت، سخنانش را یک فریب و نیرنگ جدید از سوی جمهوری اسلامی میخواندند.
من سخنرانی او را با سخنرانی مرحوم رئیسی مقایسه میکنم که قبل از قرار گرفتن پشت تریبون، تصویر بزرگ قاسم سلیمانی را به اهتزاز درآورده بود. رئیسی برای مخاطبینش در نیویورک حرف نمیزد. مخاطبین او هزاران کیلومتر دورتر در ایران بودند. او برای خوشایند و رضایت خاطر آنها سخنرانی میکرد.
ملاحظات سیاسی در نطق پزشکیان
حاشا وکلا که خواسته باشم بگویم که پزشکیان به مخاطبین در تهران بیتوجه بود. همینکه صدر تا ذیل توجهش به آنها نبود و یک مقداری مخاطبینش در نیویورک را هم در نظر داشت؛ همینکه به گونهای حرف نزد که بسیاری از رهبران کشورهای مهم جهان سالن اجلاس را ترک کنند؛ همینکه اسرائیل را غده سرطانی نخواند و خواهان نابودی آن نشد؛ همینکه دست دوستی دراز کرد؛ همینکه نتانیاهو را ناامید و دست خالی گذارد؛ باعث گرفتن نمره قبولیاش میشود.
تأثیر نطق بر اسرائیل و واکنشهای آن
اسرائیلیها منتظر بودند که بهعنوان رئیس جمهور ایران، او اسرائیل را به باد حمله و تهدید بگیرد و آب به آسیاب تندروهای اسرائیلی بریزد. رهبران اسرائیل منتظر بودند او با تهدید به نابودی اسرائیل، به آنان کمک کند تا در بوق و کرنا بدمند که ببینید که ما با چه دشمنانی طرف هستیم؛ ببینید ایران میخواهد ما را نابود سازد؛ به ما حق بدهید اگر در نوار غزه از کشته پشته ساختیم و آن را با خاک یکسان کردیم؛ به ما حق بدهید که حالا لبنان را میکوبیم. اما بهعنوان رئیس جمهور ایران، او موفق شد برای نخستین بار، فرش مظلومنمایی را از زیر پای اسرائیلیها برباید.
نطق پزشکیان در سازمان ملل، با توجه به ملاحظات داخلی و بینالمللی، توانست بهگونهای باشد که هم از منافع ملی ایران دفاع کند و هم فضای بینالمللی را به نفع خود به کار گیرد. او با این رویکرد، انتظارات از رئیس جمهور ایران را در سطح جهانی بهگونهای مدیریت کرد که هم به منافع داخلی و هم به مواضع بینالمللی توجه داشت.