سرویس خبری ایران من: سوریه بار دیگر در آتش خشونت میسوزد. پس از سقوط بشار اسد و روی کار آمدن حکومت موقت به رهبری احمد شارع، موج تازهای از درگیریها میان طرفداران رژیم پیشین و نیروهای دولت جدید، مناطق ساحلی این کشور جنگزده را به کام خون کشیده است. آنچه در ادامه میخوانید، گزارشی از وضعیت کنونی سوریه و تلاشهای رهبر موقت برای مهار بحرانی است که به یکی از خونینترین رویدادهای سالهای اخیر تبدیل شده است.
احمد شارع، رهبر سوریه، روز یکشنبه پس از کشته شدن صدها تن در یکی از خونینترین رویدادهای ۱۳ سال جنگ داخلی، خواستار آرامش شد. در این درگیریها، هواداران بشار اسد، رئیسجمهور سرنگون شده، در برابر حکمرانان تازه اسلامگرای کشور قرار گرفتهاند.
این نبردها که به گزارش یک گروه ناظر جنگ، تاکنون جان هزار نفر را -بیشتر غیرنظامیان- گرفته، برای چهارمین روز در مناطق ساحلی، که پایگاه اصلی اسد محسوب میشود، ادامه دارد. یک منبع امنیتی سوری اعلام کرد شدت درگیریها در اطراف شهرهای لاذقیه، جبله و بانیاس کاهش یافته، در حالی که نیروها در حال جستجوی مناطق کوهستانی اطراف هستند که گفته میشود حدود ۵۰۰۰ شورشی طرفدار اسد در آنجا پنهان شدهاند.
دعوت به آرامش و حفظ وحدت ملی
شارع، رئیسجمهور موقت، از مردم سوریه خواست اجازه ندهند اختلافات فرقهای بیش از این ثبات کشور را به خطر اندازد. او در ویدئویی که پخش شده، در مسجدی در محله مزه دمشق -جایی که دوران کودکیاش را گذرانده- گفت: «ما باید وحدت ملی و آرامش داخلی را حفظ کنیم، ما میتوانیم کنار هم زندگی کنیم.» وی افزود: «نگران سوریه نباشید، این کشور ویژگیهای لازم برای بقا را دارد… آنچه امروز در سوریه میگذرد، بخشی از چالشهای قابل پیشبینی است.» شورشیان تحت رهبری گروه اسلامگرای سنی هیئت تحریر الشام به رهبری شارع، در ماه دسامبر دولت اسد را ساقط کردند.
اسد به روسیه فرار کرد و بسیاری از مشاوران و حامیان نزدیکش را پشت سر گذاشت، در حالی که گروه شارع رهبری تشکیل دولت موقت و کنترل نیروهای مسلح سوریه را به دست گرفت. سقوط اسد به چندین دهه حکمرانی خاندان او پایان داد؛ حکومتی که با سرکوب شدید و جنگی ویرانگر همراه بود که از اعتراضات صلحآمیز سال ۲۰۱۱ آغاز شد.
این جنگ – که در آن کشورهای غربی، دولتهای عرب و ترکیه از مخالفان پشتیبانی میکردند و در مقابل، روسیه، ایران و شبهنظامیان وابسته به تهران از اسد حمایت مینمودند – به میدانی برای نبردهای نیابتی میان گروههای متعدد مسلح با وفاداریها و مقاصد گوناگون بدل شد. این درگیریها جان صدها هزار نفر را گرفته و میلیونها سوری را آواره کرده است.
تشدید خشونتها و آمار تلفات
شورش روزافزون: پس از چند ماه آرامش نسبی به دنبال برکناری اسد، خشونتها این هفته هنگامی اوج گرفت که نیروهای وابسته به حکمرانان نوپای اسلامگرا، سرکوب جنبش فزاینده هواداران علوی اسد را در استانهای ساحلی مدیترانهای لاذقیه و طرطوس آغاز کردند. دیدهبان حقوق بشر سوریه، نهاد ناظر جنگ مستقر در بریتانیا، روز شنبه گزارش داد که بیش از ۱۰۰۰ نفر طی دو روز درگیری جان باختهاند.
طبق این گزارش، ۷۴۵ نفر غیرنظامی، ۱۲۵ نفر از نیروهای امنیتی سوریه و ۱۴۸ نفر از رزمندگان وفادار به اسد بودهاند. رامی عبدالرحمن، مدیر دیدهبان، تأکید کرد که در میان قربانیان غیرنظامی، زنان و کودکان علوی نیز حضور داشتهاند. عبدالرحمن روز یکشنبه به خبرگزاری رویترز اعلام کرد که این میزان تلفات یکی از بالاترین آمارها از زمان حمله شیمیایی نیروهای اسد در سال ۲۰۱۳ است که حدود ۱۴۰۰ نفر را در حومه دمشق به کام مرگ کشاند.
اتحادیه اروپا که نمایندگان آن پس از به قدرت رسیدن شارع بهعنوان رهبر عملی سوریه با او دیدار داشتهاند، «هرگونه خشونت علیه غیرنظامیان» و «هر تلاشی برای تضعیف ثبات و چشمانداز گذار مسالمتآمیز پایدار» در سوریه را محکوم کرد.
حملات برنامهریزی شده و چالشهای امنیتی
حملات غافلگیرانه و کشتارهای انتقامی: منابع امنیتی سوریه اعلام کردند دستکم ۲۰۰ نفر از نیروهایشان در درگیری با افراد سابق ارتش وفادار به اسد، پس از حملات هماهنگ و کمینهایی که روز پنجشنبه علیه نیروهایشان صورت گرفت، کشته شدهاند.
این درگیریها زمانی به کشتارهای انتقامجویانه تبدیل شد که هزاران طرفدار مسلح رهبری جدید سوریه از سراسر کشور به مناطق ساحلی هجوم آوردند تا از نیروهای تحت فشار دولت تازهتأسیس حمایت کنند. مقامات، اعدامهای فوری دهها جوان و یورشهای مرگبار به خانهها در روستاها و شهرهایی که محل زندگی اقلیت پیشین حاکم سوریه است را به شبهنظامیان بیانضباطی نسبت دادند که برای یاری نیروهای امنیتی آمدهاند و از دیرباز، هواداران اسد را مسئول جنایتهای گذشته میدانند. یک منبع امنیتی سوری روز یکشنبه به رویترز گفت: درگیریها در طول شب گذشته در چندین شهر ادامه داشته است؛ جایی که گروههای مسلح به سوی نیروهای امنیتی آتش گشوده و در بزرگراههای منتهی به شهرهای اصلی منطقه ساحلی، خودروها را در کمین خود گرفتار کردهاند.
یک منبع امنیتی دیگر افزود که شورشیان وفادار به اسد در ۲۴ ساعت گذشته عملیاتهای ضربتی علیه چندین تأسیسات عمومی انجام دادهاند. آنها به یک نیروگاه برق اصلی آسیب زدند که منجر به قطع برق در بخشهایی از استان شد، همچنین یک ایستگاه اصلی پمپاژ آب و چندین مخزن سوخت را نیز مختل کردند.
او اظهار داشت: «آنها اکنون میکوشند آشوب به پا کنند، زندگی روزمره را فلج سازند و به زیرساختهای حیاتی یورش ببرند.» در لاذقیه، پلیس نقاط بازرسی تازهای در داخل شهر برپا کرده است. دو تن از ساکنان گفتند صدای تیراندازی و توپخانه از حومه این شهر ساحلی به گوش میرسد.
به گفته یک منبع پلیس دیگر، مقامات دمشق همچنین در حال گسیل نیروهای کمکی برای تقویت حضور امنیتی خود در استان کوهستانی هستند؛ منطقهای که جنگلهای انبوه در زمینهای صعبالعبور آن، پناهگاهی برای جنگجویان مخالف دولت فراهم کرده است.