در این مصاحبه، رونان برگمن، کارشناس مسائل امنیتی، درباره واکنشها به کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه، و پیامدهای احتمالی آن صحبت میکند. این گفتگو به بررسی جزئیات عملیات، نگرانیهای موجود و چشمانداز آینده میپردازد.
کریستین امانپور:رونان، اول از همه، میخواهم بدانم واکنش اسرائیلیها در حال حاضر چیست؟ چطور با این خبر برخورد میکنند؟
رونان: خب، فکر میکنم بسیاری از اسرائیلیها، حداقل آنهایی که من با آنها صحبت کردم، خوشحال اما در عین حال نگران هستند. آنها از اینکه مغز متفکر کشتار ۷ اکتبر کشته شده، خرسندند. این چیزی است که مدتها انتظارش را میکشیدند. اما از طرفی، فکر میکنم بسیاری از اسرائیلیها، از جمله رهبران نظامی و جامعه اطلاعاتی، درباره دو موضوع بسیار نگران هستند. اول اینکه این اتفاق به پایان جنگ منجر نخواهد شد. و دوم، اینکه هنوز سرنوشت ۱۰۰ گروگان، چه زنده و چه کشته شده، که همچنان در دست حماس در غزه هستند، حل نشده است.
این نگرانیها، کریستین، فقط درباره اقدامات احتمالی حماس نیست. فکر میکنم حتی بیشتر، این نگرانیها متوجه دولت اسرائیل و نخستوزیر است. و من میترسم که آنها حتی این را به عنوان یک اقدام نمادین پیروزی نبینند و همچنان به پیش بروند.
کریستین امانپور:رونان، میتوانیم کمی به عقب برگردیم قبل از اینکه درباره آینده صحبت کنیم؟ برای ما توضیح دهید، چون این خبر به تدریج منتشر شده و همه منتظر تأیید آن هستند. گفته میشود که این یک عملیات معمولی بوده. آنها میگویند با سه تروریست روبرو شدند. میتوانید جزئیات بیشتری درباره این عملیات به ما بدهید؟
رونان: بله، مدتها بود که اطلاعات اسرائیل مظنون بود که یحیی سنوار و شاید دیگر مقامات ارشد گردانهای قسام، شاخه نظامی حماس، در جنوب غزه مخفی شدهاند. آنها بارها تلاش کرده بودند او و دیگران را بکشند. حتی شایعاتی وجود داشت که او در ۲۵ اوت در جنوب غزه کشته شده است. اما همه اینها اشتباه از آب درآمد.
اما این مناطق در جنوب غزه به طور گسترده توسط نیروهای زمینی ارتش اسرائیل گشت زنی میشود. یکی از این نیروها، اواخر روز چهارشنبه، آنچه را که فکر میکردند سه تروریست حماس هستند، شناسایی کرد و تبادل آتش آغاز شد. سپس آنها توپخانه و پهپادها را فراخواندند تا مواضعی را که این سه نفر شناسایی شده بودند، بمباران کنند.
وقتی نزدیک شدند، تا جایی که من میدانم، دو جسد پیدا کردند. نفر سوم هنوز پیدا نشده، یا شاید فرار کرده است. وقتی با پهپادهایی که دوربین داشتند به یکی از اجساد نزدیک شدند، کسی را دیدند که شباهت زیادی به رهبر حماس داشت. اینجا بود که شروع به انجام آزمایشها و بررسیها برای تأیید هویت او کردند.
در اصل، او با دیگر مقامات حماس یا در نزدیکی آنها پیدا شد، از جمله کسی که با او کشته شد، مقدار زیادی پول اسرائیلی همراه با اجساد، سلاحهای پیشرفته، مدارک جعلی و اصلی، کارتهای شناسایی و گذرنامه پیدا شد. به نوعی، همه چیز مطابقت داشت. سپس شناسایی اولیه از طریق سوابق دندانپزشکی انجام شد. اما فکر میکنم همه، از جمله اطلاعات اسرائیل، هنوز منتظر نتیجه نهایی آزمایش نمونه DNA هستند که به آزمایشگاهی در اسرائیل فرستاده شده است. این هنوز در حال بررسی است.
کریستین امانپور:خب، همانطور که ارتش اسرائیل و وزیر امور خارجه به ما گفتهاند، این کاملاً تأیید شده است. و به آمریکا هم گفته شده که تأیید شده است. برای کسانی که ممکن است متوجه نشوند چگونه اسرائیل میتواند این را بداند و بررسی کند، مشخصاً به این دلیل که سنوار حدود دو دهه در زندانهای اسرائیل بوده است. درست است؟ آنها DNA او، عکسهای دندانها و اشعه ایکس، و همه این چیزها را دارند.
رونان: بله، آنها همه اینها را دارند: سوابق دندانپزشکی، اثر انگشت که میتواند در غزه هم بررسی شود. نیازی نیست جسد یا اثر انگشت را منتقل کنند. آنها پایگاه داده آنلاین و DNA را که همه از زمانی که او زندانی بود گرفته شده، دارند. او در معامله شالیت در سال ۲۰۱۱ آزاد شد. بنابراین این میتواند به راحتی مطابقت داده شود و شناسایی شود.
کریستین امانپور: میخواهم سؤالی بپرسم زیرا مردم میخواهند بدانند آن دو نفر دیگر یا یک جسد دیگر که آنجا بود، چه کسانی هستند. برخی آمریکاییها و دیگران، فکر میکنم حتی قطریها، به هر حال، مردم میگویند اگر جانشین، برادر یحیی سنوار، محمد باشد، به قول معروف “کارمان ساخته است” چون ظاهراً او در مورد آتشبس اهل مماشات نیست. و ممکن است حتی بدتر باشد، مخصوصاً برای معاملات گروگانها. در این مورد چه میدانید؟
رونان: خب، برادر یحیی سنوار، محمد سنوار، حتی افراطیتر یا خودسرتر در نظر گرفته میشود، تا جایی که کسی میتواند از یحیی افراطیتر یا خودسرتر باشد. او در محل کشته شدن یحیی سنوار نبود. تصور میشود که او در جای دیگری در جنوب غزه باشد. و اطلاعات اسرائیل ارزیابی میکند که او جانشین خواهد شد.
سنوار دو کلاه بر سر داشت. او رهبر حماس در غزه بود، اما همچنین جایگزین اسماعیل هنیه به عنوان رهبر سیاسی، رئیس دفتر سیاسی حماس شده بود. ممکن است این دو کلاه به محمد سنوار داده شود. فکر میکنم در آینده نزدیک، باید انتظار موضع سختتری از حماس داشته باشیم و نه چیزی که ما را به آتشبس نهایی و تبادل گروگانها نزدیک کند. این حتی قبل از اینکه درباره مواضع مورد انتظار از نخستوزیر اسرائیل صحبت کنم، است.
کریستین امانپور: و ما قرار است از نخستوزیر اسرائیل بشنویم. اما میخواهم دوباره از شما بپرسم، چون همه خانوادهها و دوستان اسرائیلی گروگانها، این خواسته اصلی آنهاست، که مردمشان را برگردانند. نخستوزیر قطر این هفته به خبرنگاران در بروکسل گفته است که اساساً در سه تا چهار هفته گذشته، هیچ گفتگو یا تعاملی وجود نداشته است. و ما فقط در همان دایره با سکوت از همه طرفها در حال حرکت هستیم. پس از قطر، که میزبان و واسطه بسیاری از این مذاکرات آتشبس بوده است، چه چیز بیشتری میتوانید به ما بگویید درباره اینکه اگر این وضعیت ادامه یابد چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟ آیا یحیی سنوار رفته است یا نه؟
رونان: خب، شاید این آغاز دور دیگری از مذاکرات باشد، چون همه چیز کاملاً به بنبست رسیده است. حماس در ۳ ژوئیه پاسخ نهایی خود را داده است. و سپس بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در آنچه نامه توضیحی نامیده میشد، فقط موانع بیشتر و شرایط جدید بیشتری را اضافه کرد، برخی از آنها قبلاً توسط اسرائیل کنار گذاشته شده بودند. و سپس حماس شرایط جدیدی را اضافه کرد. بنابراین این مسیر به هیچ وجه قابل حل نیست.
شاید حالا، با کشته شدن یحیی سنوار، فرصتی جدید ایجاد شود. برخی ایدهها در رهبری اسرائیل وجود دارد که شاید آتشبس را در ازای آزادی گروگانها پیشنهاد دهند، شاید حتی مصونیتی. اگر کسی گروگانها را برگرداند، این هنوز باید دیده و تصمیمگیری شود. اما این یک لحظه سرنوشتساز است، هنوز باید دید حماس چه مسیری را در پیش خواهد گرفت.
یکی از نگرانیهای بزرگ اسرائیلیها، مقامات اسرائیلی، این است که حالا بدون کنترل مستقیم یحیی سنوار ، شاید تیمهایی که از گروگانها نگهداری میکنند، سیستم فرماندهی و کنترل کمتری داشته باشند و، میدانید، نظر خودشان را درباره چگونگی ادامه کار داشته باشند. نه تنها آنها، بلکه همه نیروهای حماس، این میتواند منجر به تجزیه سازمان شود، که لزوماً به معنای خبر خوبی نیست.
کریستین امانپور: رونان، میتوانم بین خطوط حرفهایت را بخوانم، و شنیدن آنچه الان میگویی بسیار ترسناک است. میدانی، ظاهراً همانطور که میگویی، آنها در ساختمانی روی زمین با هم روبرو شدند، و به ما گفته شده که سنوار و همراهانش تمام این مدت زیر زمین بودهاند. کمی درباره اینکه فکر میکنی یا میدانی آنها این سال گذشته چگونه زندگی کردهاند، سنوار و دستیارانش
رونان: خب، همانطور که با برخی همکاران در نیویورک تایمز منتشر کردیم، زندگی زیرزمینی – من از تونلهای متعددی که توسط ارتش اسرائیل در زیر غزه کشف شده بازدید کردهام – بسیار دشوار است. نظامیان حماس و همچنین رهبران حماس برنامهای داشتند که گاه به گاه به سطح زمین بیایند تا هوای تازه تنفس کنند و در فضای معمولی باشند. آنجا در زیر زمین بسیار مرطوب است.
آنها برنامهای داشتند که در مناطقی که قبلاً هشدار داده شده بود ارتش اسرائیل حضور ندارد، سر از زیر زمین درآورند. آنچه ممکن است اکنون اتفاق افتاده باشد، و این یک تبادل آتش کاملاً تصادفی بود، این است که نیروها نمیدانستند آنها آنجا هستند، و آنها هم نمیدانستند نیروها آنجا هستند. فکر میکنم ممکن است اشتباهی رخ داده باشد که آنها از شبکه زیرزمینی خارج شدند، با این تصور که این منطقه از آنچه آنها نیروهای دشمن میبینند خالی است، و سپس ناگهان با آن نیرویی روبرو شدند که به سرعت پهپادها را برای بمباران و توپخانه به آن ساختمان آورد، که منجر به کشته شدن آنها شد.
کریستین امانپور: این داستان باورنکردنی است و تحولات زیادی در پیش است. رونان برگمن، واقعاً از شما بسیار متشکرم.