سرویس خبری ایران من: در آستانه روز فناوری فضایی، سازمان فضایی ایران از دستاوردهای چشمگیری در حوزه ساخت و پرتاب ماهوارهها خبر داده است. پیشرفتهای اخیر در ساخت ماهوارههای سنگینتر، توسعه پایگاه پرتاب چابهار و گسترش زیرساختهای زمینی، نشان از ورود ایران به عصر جدیدی از فناوری فضایی دارد. این گزارش به بررسی جزئیات این دستاوردها و برنامههای آتی صنعت فضایی کشور میپردازد.
دستاوردهای اخیر در صنعت فضایی ایران
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: در سالهای گذشته، توانمندی کشور در تولید ماهوارههایی با جرم ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم به اثبات رسیده است. طی دو سال اخیر، تجهیزات جدیدی برای ساخت ماهوارههای ۵۰۰ کیلوگرمی به کار گرفته شده است.
به گزارش ایران من، صبح امروز (یکشنبه) مراسم روز فناوری فضایی با حضور مسعود پزشکیان رئیسجمهور کشورمان، ستار هاشمی وزیر ارتباطات، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران برگزار شد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۸۸، روز ۱۴ بهمن را که ماهواره ملی امید با موفقیت به فضا پرتاب شد به عنوان روز فناوری فضایی نامگذاری کرد.
موفقیتهای اخیر در پرتاب ماهوارههای ایرانی
مراسم روز فناوری فضایی در حالی آغاز میشود که در دولت چهاردهم تاکنون ۳ پرتاب موفق انجام شده است که شامل پرتاب موفق ماهواره چمران ۱، ماهوارههای کوثر و هدهد و پرتاب بلوک انتقال مداری سامان ۱ و ماهواره فخر ۱ است.
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در تشریح دستاوردهای اخیر صنعت فضایی کشور اظهار کرد: براساس تقویم برنامهریزیشده، در اسفند ۱۴۰۲ ماهواره پارس ۱ با موفقیت پرتاب شد. این ماهواره سنجشی، با دقت تصویربرداری طیف رنگی ۱۵ متر، قابلیت تصویربرداری از سطح زمین را برای کاربردهای مختلف از جمله مدیریت منابع کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست دارد. پس از انجام تستهای متعدد، این ماهواره عملکرد موفقی از خود نشان داد.
وی با اشاره به معرفی نسخه ارتقایافته این ماهواره افزود: نمونه دوم ماهواره پارس ۱ امروز رونمایی شد. امیدواریم تصاویر مربوط به پرتاب این ماهواره نیز منتشر شود. باید توجه داشت که تنها ۵ تا ۱۰ درصد از اتفاقات صنعت فضایی در تصاویر و گزارشها منعکس میشود، در حالی که این موفقیتها حاصل تحقیقات گسترده و تلاش شبانهروزی همکارانمان در وزارت ارتباطات، پژوهشگاه فضایی، وزارت دفاع، نیروی هوافضای سپاه، دانشگاهها و بخش خصوصی است.
رئیس سازمان فضایی همچنین به پرتاب موفقیتآمیز ماهواره چمران اشاره کرد و گفت: این ماهواره تحقیقاتی با هدف تست عملکرد زیرسیستمهای ورود، کنترل و اصلاح مدار طراحی شد و با ماهوارهبر سوخت جامد قائم ۱۰۰ در شهریور امسال به فضا پرتاب شد. این پرتاب از دو جهت اهمیت ویژهای داشت؛ نخست، تثبیت عملکرد موفق ماهوارهبر قائم ۱۰۰ پس از سه پرتاب متوالی، و دوم، انجام موفق تستهای اصلاح مداری توسط ماهواره چمران که برای توسعه منظومههای ماهوارهای و پیکربندی سازههای فضایی بزرگ، گامی مهم به شمار میرود.
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به دستاوردهای اخیر صنعت فضایی کشور اظهار کرد: یکی از اتفاقات مهم در آبان ۱۴۰۳، پرتاب ماهوارههای کوثر و هدهد بود که جزو نخستینهای صنعت فضایی ایران محسوب میشود. برای اولین بار، یک بخش خصوصی توانست یک سیستم کامل ماهوارهای را بهطور مستقل بسازد. در سالهای گذشته، بسیاری از زیرسیستمهای ماهوارهای توسط بخش خصوصی طراحی و ساخته شده بود، اما این نخستین بار بود که یک ماهواره کامل در این بخش تولید شد.
توسعه زیرساختها و آینده صنعت فضایی
سالاریه به ساخت ماهواره فخر ۱ اشاره کرد و گفت: این ماهواره که بخش عمدهای از آن توسط بخش خصوصی ساخته شده، بیش از ۹۰ درصد زیرسیستمهای خود را از این بخش تأمین کرده است. این موضوع نشاندهنده رشد و پیشرفت قابلتوجه توانمندیهای داخلی در صنعت فضایی کشور است.
رئیس سازمان فضایی ایران، با اشاره به پیشرفت فاز نخست پایگاه پرتاب چابهار (پایگاه شهید رئیسی) اعلام کرد: این فاز با پیشرفتی نزدیک به ۸۰ درصد، تا اواخر امسال آماده بهرهبرداری خواهد شد. پایگاه چابهار یک زیرساخت کلیدی و حیاتی برای کشور محسوب میشود، زیرا موقعیت جغرافیایی آن در سواحل مکران، امکان دسترسی به مدارهایی با شیبهای مختلف، از ۴۵ درجه تا بیش از ۱۰۰ درجه را فراهم میکند.
وی افزود: این ویژگی، پایگاه چابهار را به دروازه ورود ایران به بازارهای بینالمللی پرتاب تبدیل کرده و برای توسعه منظومههای ماهوارهای و ارائه خدمات فضایی بینالمللی اهمیت ویژهای دارد.
سالاریه با اشاره به برنامهریزی سهفازی برای توسعه این پایگاه تصریح کرد: در فاز نخست، تمرکز بر پرتابگرهای سوخت جامد است که در شرف تکمیل قرار دارد. در کنار آن، توسعه زیرساختهای آزمایشگاهی نیز از اولویتهای اصلی کشور در این حوزه محسوب میشود.
رئیس سازمان فضایی ایران در خصوص پیشرفتهای کشور در زمینه طراحی و ساخت ماهوارهها گفت: در سالهای گذشته، توانمندی کشور در تولید ماهوارههایی با جرم ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم به اثبات رسیده است. طی دو سال اخیر، تجهیزات جدیدی برای ساخت ماهوارههای ۵۰۰ کیلوگرمی به کار گرفته شده است. در حال حاضر، گام مهم بعدی، توسعه ظرفیت تولید ماهوارههای یکتنی است که در پژوهشگاه فضایی ایران در حال انجام است و پیشرفت قابل توجهی در حوزه زیرساختهای فیزیکی و تجهیزاتی داشتهایم.
گسترش زیرساختهای زمینی و کاربردهای فضایی
سالاریه همچنین از گسترش زیرساختهای دریافت و کنترل ماهواره در کشور خبر داد و گفت: پایگاههای دریافت و کنترل ماهوارهای در شمال شرق (چناران) و شمال غرب (سلماس) کشور ایجاد شده است. این در حالی است که پیش از این، پایگاههایی در قشم و ماهدشت وجود داشتند. توسعه این مراکز، پراکندگی پایگاههای زمینی را افزایش داده و موجب بهبود مدیریت و کنترل مدارهای ماهوارهای کشور میشود.
رئیس سازمان فضایی ایران با تأکید بر نقش تصاویر ماهوارهای در مدیریت منابع کشور اظهار کرد: دسترسی به تصاویر ماهوارهای با وضوح بسیار بالا (سوپر رزولوشن) امکان بهرهبرداری مؤثر در حوزههایی همچون مدیریت منابع آب، کشاورزی و محیط زیست را فراهم کرده است. همچنین، این تصاویر در تهیه نقشههای دقیق کاربرد گستردهای دارند.
سالاریه در پایان تأکید کرد: تمامی این پروژهها، جزو برنامههای کلیدی بخش فضایی کشور در برنامه هفتم توسعه محسوب میشوند. دستاوردهای اخیر حوزه فضایی ایران در نمایشگاه جنبی این رویداد به رئیسجمهور محترم، دکتر پزشکیان و هیئت همراه ارائه خواهد شد.
وی با اشاره به تقارن این پیشرفتها با میلاد امام حسین (ع)، این روز را به دانشمندان و فعالان صنعت فضایی کشور تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد که این موفقیتها مقدمهای برای دستاوردهای بزرگتر در آینده باشد.