سرویس خبری ایران من: در دنیای امروز که روایتها و تصاویر ذهنی نقش تعیینکنندهای در شکلگیری مناسبات بینالمللی دارند، اهمیت روایتسازی صحیح و مدیریت تصویر کشورها بیش از پیش آشکار شده است. در این راستا، سخنان محمد جواد ظریف در مراسم رونمایی از سیاستنامه راهبرد وفاق، نکات مهمی را در خصوص جایگاه ایران در عرصه بینالملل و اهمیت روایتسازی مطرح میکند.
اهمیت روایتسازی در روابط بینالملل
به گزارش ایران من، «محمد جواد ظریف» معاون راهبردی رئیس جمهور امروز دوشنبه ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ در مراسم رونمایی از سیاستنامهٔ «راهبرد وفاق برای تأمین امنیت ملّی مبتنی بر رویکردی تاریخی به مسائل امنیت ملّی ایران» به عنوان کاری از معاونت راهبردی ریاست جمهور، گفت: در دنیای روایتها زندگی میکنیم، حتی قبل از اینکه مکتب سادهانگاری یا انتقادی ما را با اهمیت زبان، گفتگو و تصویر آشنا کنند، اندیشمندانی در دهه هفتاد میلادی به موضوع اهمیت تصویر در برداشت و سوءبرداشت در روابط بینالملل اشاره کردهاند، تصمیمگیران سیاست بینالملل براساس واقعیات عمل نمیکنند.
وی افزود: آنچه که مبنای تصمیم است، تصویری است که از واقعیت در ذهن داریم، این تصویر متاثر بسیاری از عوامل است. لذا تصویر ذهنی ماست که عمل را شکل میدهد.
نقش دیپلماسی عمومی و تحول در روابط بینالملل
ظریف تئوریهای جدید همچون سادهانگاری را متمرکزتر بر تصویر ذهنی ارزیابی کرد و گفت: از این پس دیپلماسی عمومی در دستور کار وزارتخانهها قرار گرفت، این رشته اولین بار از دهه ۶۰ میلادی وارد مباحث دانشگاهی شد اما این علم از أواخر دهه ۸۰، دپارتمان دیپلماسی عمومی در آمریکا شکل گرفت، چرا که پس از پایان جنگ سرد انسان به عنوان موضوع دیپلماسی مطرح شد.
معاون راهبردی رئیسجمهور ادامه داد: دولتها به نقش افراد در شکلگیری حقوق بینالملل پی بردند، هر چه فرد موثرتر شود، تصورات موثرتر میشود، هر قدر تصورات موثرتر باشد، ارایه و روایتسازی موثرتر میشود و لذا «قابسازی» و یا «روایتسازی» وارد مباحث روابط بینالملل شد. روایت دیگر روبنا نیست بلکه زیربناست.
وی افزود: امروز در جهان روایتها، جنگ روایتها زندگی میکنیم و این واقعیت را بهتر از همه اسرائیلی ها شناختهاند و لذا اگر به روابط بینالملل نگاه کنید اولین جایی که شروع به قالبسازی و تغییر روایتها کرد، اسرائیل بود.
روایتسازی اسرائیل و مقابله با آن
ظریف با بیان اینکه بحث هستهای شدن ایران از دهه نود میلادی توسط صهیونیستها آغاز شد و تاکنون ادامه دارد، افزود: وقتی این حرف را میزنند بسیاری خوشحال میشوند این درحالی است که آنها در حال برساخت واقعیت هستند، آیا آنها میخواهند قدرت ایران را نشان دهند یا درحال برساخت خطر ایران هستند؟ آنها درحال شرح این روایت هستند که ایران خطری برای همه جهان است.
معاون راهبردی ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه اسرائیل از سلاح هستهای ایران نمیترسد، افزود: اگر اینطور بود اسرائیل باید با برجام موافقت میکرد.
ظریف افزود: روایت اسرائیل از خودش نیز دو پایه دارد، میگوید ما مظلوم هستیم به واسطه هولوکاست و دوم اینکه میگوید ما شکستناپذیریم، اینکه این میزان از جنایت را در غزه رقم زدند بازسازی افسانه شکستناپذیری است.
معاون راهبردی رئیسجمهور تاکید کرد: اسرائیلیها استاد روایتسازی هستند و در این مسیر هالیود و مشاغلی همچون خبرنگاری و اجراهای تلویزیونی را هم به خدمت گرفتهاند و با این سلطه در حوزه روایتپردازی، روایتی از ایران را برسازی میکنند و متاسفانه در غرب و حتی خود ایران هم آنچه جا افتاده این است که ایران در ضعیفترین و خطرناکترین حالت خود قرار داد.
چشمانداز آینده و راهکارهای پیشنهادی
معاون راهبردی رئیسجمهور با تاکید بر اینکه باید نگاه فرصت محور داشته باشیم، گفت: باید به فرصتهای خانه نگاه کنیم، باید مردم داخل و خارج کشور را فرصت ببینیم و نه تهدید.
ظریف با تاکید بر اینکه نباید از تهدیدها غافل شویم، اظهار کرد: روایت ایرانِ مطمئن پادزهر روایت امنیتیسازی صهیونیستهاست، ما میتوانیم با همسایگان و منطقه به چشم فرصت نگاه کنیم.
وی گفت: اولین حکومتی که از قاجار تا کنون، علی رغم مخالفت همه قدرتهای جهان یک وجب از خاک ایران را از دست نداده است، جمهوری اسلامی است و این موجب افتخار است.