سرویس خبری ایران من: تحولات اخیر در عرصه سیاست‌های تجاری آمریکا، موجی از نگرانی را در بازارهای مالی ایجاد کرده است. رویکرد تعرفه‌ای دولت ترامپ، به‌ویژه در قبال شرکای تجاری سنتی آمریکا، باعث شده سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری به آینده بازارها بنگرند. در حالی که پیش از این، خوش‌بینی نسبت به سیاست‌های اقتصادی دولت جدید وجود داشت، اکنون سایه تردید بر بازار سهام سنگینی می‌کند و نتایج آن در قالب افت چشمگیر شاخص‌ها نمایان شده است.

سقوط چشمگیر بازار سهام در پی اعمال سیاست‌های تعرفه‌ای

بازار بورس آمریکا در پی اصرار ترامپ بر سیاست‌های تعرفه‌ای، ۴ تریلیون دلار از ارزش خود را از دست داد سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ، سرمایه‌گذاران را به وحشت انداخته است. نگرانی از افول اقتصادی منجر به سقوط بازار سهام شده که ۴ تریلیون دلار از ارزش اوج شاخص S&P 500 در ماه گذشته را نابود کرده؛ دوره‌ای که وال‌استریت به بیشتر برنامه‌های ترامپ امیدوار بود.

موج سیاست‌های تازه ترامپ، فضای نامطمئنی را برای کسب‌وکارها، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است، به‌ویژه اعمال تعرفه‌های پی‌درپی علیه شرکای تجاری عمده مانند کانادا، مکزیک و چین. آیاکو یوشیوکا، مدیر ارشد استراتژی سرمایه‌گذاری در “ولث انهنسمنت” اظهار داشت: “شاهد تغییری بنیادین در فضای بازار هستیم. بسیاری از استراتژی‌هایی که در گذشته جواب می‌دادند، حالا دیگر کارایی ندارند.” ریزش بازار سهام در روز دوشنبه شدت گرفت.

شاخص مرجع S&P 500 با افت ۲.۷ درصدی، بزرگترین سقوط روزانه امسال را ثبت کرد. شاخص نزدک نیز ۴ درصد کاهش یافت که بزرگترین افت یک‌روزه از سپتامبر ۲۰۲۲ به شمار می‌آید.

شاخص S&P 500 روز دوشنبه با ۸.۶ درصد کاهش نسبت به رکورد ۱۹ فوریه خود بسته شد، که بیش از ۴ تریلیون دلار از ارزش بازار را از آن زمان محو کرده و به کاهش ۱۰ درصدی نزدیک شده که نشانگر اصلاح این شاخص خواهد بود. شاخص فناوری‌محور نزدک نیز روز پنجشنبه با بیش از ۱۰ درصد کاهش نسبت به اوج دسامبر خود به کار پایان داد.

ترامپ در آخر هفته از پیش‌بینی احتمال رکود در آمریکا خودداری کرد، در حالی که سرمایه‌گذاران همچنان نگران پیامدهای سیاست‌های تجاری او بودند.

تأثیر جنگ تعرفه‌ای بر کسب‌وکارها و چشم‌انداز اقتصادی

پیتر اورسزاگ، مدیرعامل لازارد، در همایش CERAWeek هیوستون چنین گفت: “فضای مبهمی که جنگ‌های تعرفه‌ای با کانادا، مکزیک و اروپا ایجاد کرده، هیئت‌مدیره‌ها و مدیران ارشد شرکت‌ها را وادار کرده تا در مسیر پیش روی خود بازنگری کنند.

اورسزاگ در ادامه افزود: “درک تنش‌های مستمر با چین برای همه آسان است، اما ماجرای کانادا، مکزیک و اروپا برای بسیاری گیج‌کننده به نظر می‌رسد. اگر این وضعیت در یک ماه آینده حل نشود، آسیب جدی به چشم‌انداز اقتصادی آمریکا و روند ادغام و تملک شرکت‌ها وارد خواهد کرد.”

شرکت هواپیمایی دلتا روز دوشنبه پیش‌بینی سود سه‌ماهه نخست خود را تا نصف کاهش داد که به افت ۱۴ درصدی ارزش سهام این شرکت در معاملات پس از ساعت بازار انجامید. اد بستین، مدیرعامل این شرکت، ابهام فزاینده در فضای اقتصادی آمریکا را دلیل این امر دانست. سرمایه‌گذاران پیش‌تر امیدوار بودند برنامه‌های ترامپ، مثل کاهش مالیات و حذف مقررات اضافی، به نفع بازار باشد؛ اما حالا جنگ تعرفه‌ای، فضای خوش‌بینی را مبهم کرده است.

راس میفیلد، کارشناس استراتژی سرمایه‌گذاری در بِرد، می‌گوید: به نظر می‌رسد دولت ترامپ بیشتر پذیرفته که افت بازار مشکلی ندارد و احتمالاً حتی با یک دوره رکود برای دستیابی به اهداف کلان خود کنار آمده است. به گمانم این زنگ خطر بزرگی برای وال استریت به شمار می‌آید.

بر اساس داده‌های بانک فدرال رزرو سنت لوئیس تا جولای ۲۰۲۴، سهم نیمه پایینی جامعه آمریکا از نظر ثروت، از کل سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک تنها حدود ۱ درصد است، در حالی که ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد جامعه، ۸۷ درصد از این دارایی‌ها را در اختیار دارند. شاخص S&P 500 در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ دو سال پیاپی رشدی بیش از ۲۰ درصد را تجربه کرد که بیشتر به لطف عملکرد غول‌های فناوری و سهام شرکت‌های فناوری‌محور همچون انویدیا و تسلا بود؛ شرکت‌هایی که در سال ۲۰۲۵ با چالش‌هایی روبرو شده و شاخص‌های اصلی بازار را به پایین کشیده‌اند.

واکنش بازارهای مالی و دورنمای سرمایه‌گذاری

روز دوشنبه بخش فناوری شاخص S&P 500 با افت ۴.۳ درصدی مواجه شد، در حالی که سهام اپل و انویدیا هر کدام حدود ۵ درصد ریزش داشتند. سهام تسلا با سقوط ۱۵ درصدی، نزدیک به ۱۲۵ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد. سایر دارایی‌های ریسک‌پذیر نیز زیان دیدند، چنانکه ارزش بیت‌کوین ۵ درصد کاهش یافت. در مقابل، برخی بخش‌های محافظه‌کار بازار عملکرد بهتری داشتند، به طوری که گروه خدمات عمومی رشد روزانه یک درصدی را ثبت کرد.

اوراق قرضه دولتی آمریکا به عنوان سرمایه‌گذاری امن، با استقبال بیشتری روبرو شد و بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله که رابطه معکوس با قیمت دارد، به حدود ۴.۲۲ درصد کاهش یافت. در پی نگرانی‌های سرمایه‌گذاران، شاخص S&P 500 تمام دستاوردهایی را که از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات ۵ نوامبر کسب کرده بود، از دست داده و طی این مدت نزدیک به ۳ درصد افت داشته است.

بر اساس گزارش گلدمن ساکس که روز دوشنبه منتشر شد، صندوق‌های پوششی روز جمعه در بیشترین مقدار طی بیش از دو سال گذشته، سرمایه‌گذاری خود در بازار سهام را کاهش دادند. سرمایه‌گذاران پیش‌تر خوش‌بین بودند که برنامه‌های رشدمحور ترامپ شامل کاهش مالیات و حذف مقررات دست‌وپاگیر، به نفع بازار سهام تمام خواهد شد، اما ابهام در مورد تعرفه‌ها و سایر تغییرات از جمله کاهش نیروی کار دولتی، این خوش‌بینی را کمرنگ کرده است.

مایکل اوروک، تحلیلگر ارشد بازار در جونزتریدینگ می‌گوید: “همه انتظار داشتند که با ورود ترامپ به کاخ سفید، شرایط بازار به بهترین حالت خود برسد.” اوروک در ادامه افزود: “هرگاه تغییرات ساختاری رخ می‌دهد، نااطمینانی و اصطکاک هم به دنبالش می‌آید. طبیعی است که مردم نگران شوند و برای حفظ سرمایه خود اقدام به فروش سهام کنند.” علی‌رغم افت اخیر، ارزش‌گذاری بازار سهام همچنان به‌طور چشمگیری بالاتر از میانگین‌های تاریخی باقی مانده است.

بر اساس داده‌های LSEG، تا روز جمعه نسبت قیمت به درآمد آتی شاخص S&P 500 حدود ۲۱ برابر بود، در حالی که میانگین بلندمدت این نسبت ۱۵.۸ است. دن کوتزورث، تحلیلگر سرمایه‌گذاری در شرکت ای‌جی بل می‌گوید: مدت‌هاست که بسیاری از فعالان بازار نگران ارزش‌گذاری بالای سهام آمریکا هستند و دنبال محرکی برای اصلاح بازار می‌گردند. ترکیبی از دغدغه‌های مربوط به تنش‌های تجاری، چالش‌های ژئوپلیتیک و ابهام در چشم‌انداز اقتصادی می‌تواند همان محرک مورد نظر باشد.

به گفته تحلیلگران دویچه بانک در یادداشت روز جمعه، موضع سرمایه‌گذاران نسبت به سهام در هفته‌های اخیر تضعیف شده و برای نخستین بار از ماه اوت، به طور مختصر به کمتر از حد متعادل رسیده است. آنها خاطرنشان کردند که اگر این عقب‌نشینی تا پایین‌ترین حد محدوده تاریخی وزن سهام ادامه یابد – مشابه آنچه در جریان جنگ تجاری ترامپ با چین در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۹ رخ داد – می‌تواند شاخص S&P 500 را تا سطح ۵,۳۰۰ یا ۵.۵ درصد پایین‌تر از سطوح کنونی بکشاند. شاخص نوسانات Cboe روز دوشنبه به بالاترین سطح خود در ماه‌های اخیر رسید، که نشانه‌ای دیگر از نگرانی عمیق سرمایه‌گذاران است.

ادوارد الحسینی، تحلیلگر ارشد نرخ بهره و ارز در شرکت کلمبیا تردنیدل اینوستمنتس می‌گوید: “دولت هنوز در تلاش است تا مشخص کند چگونه می‌تواند از نظر سیاسی و اقتصادی به پیروزی برسد و بازه زمانی مناسب برای این کار چیست. تا زمانی که این موضوع روشن نشود، هر هفته وضعیت بازار همین‌گونه خواهد بود.”