سرویس خبری ایران من: در روزهای اخیر، تحولات مهمی در روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا به وجود آمده است. مقامات کاخ سفید دیدگاه‌ها و شروط خود را برای رسیدن به توافق جدید اعلام کرده‌اند. در گفت‌وگوی اختصاصی که اخیراً صورت گرفته، جزئیات بیشتری از این مذاکرات و انتظارات طرف آمریکایی آشکار شده است.
افشاگری مقام ارشد کاخ سفید درباره مواضع ایران
استیو ویتکوف، مشاور ارشد کاخ سفید، پیش از آغاز دور چهارم مذاکرات هسته‌ای فاش کرد: ایران به صراحت اعلام کرده که به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست.
ویتکوف در گفت‌وگویی اختصاصی با پایگاه خبری برایت‌بارت گفت که مقامات ایرانی به او اطلاع داده‌اند که جمهوری اسلامی دیگر خواهان بمب اتمی نیست.
این اظهارات در جریان یک مصاحبه تصویری مفصل در روز پنجشنبه در کاخ سفید مطرح شد. ویتکوف که مسئول پرونده مذاکرات با ایران از سوی دولت ترامپ است، قرار است در جریان سفر منطقه‌ای خود به خاورمیانه، احتمالا همین آخر هفته برای چهارمین دور مذاکرات به عمان برود. پیش از این، دو دور گفتگو در ایران و یک دور در رم برگزار شده بود. او در این سفر، رئیس‌جمهور ترامپ را در بازدید از عربستان سعودی، امارات و قطر همراهی خواهد کرد، اما برای دیدار با هیأت ایرانی به صورت جداگانه به عمان خواهد رفت.
شروط آمریکا برای توافق هسته‌ای جدید
ویتکوف در این گفتگو گفت: «ما موضع خود را روشن کرده‌ایم: ایران اجازه داشتن بمب را ندارد. آن‌ها هم گفته‌اند که چنین قصدی ندارند. ما هم فعلاً این گفته را مبنا قرار داده‌ایم. اما اگر واقعاً چنین نیتی ندارند، باید تأسیسات غنی‌سازی‌شان را تعطیل کنند. آن‌ها نباید سانتریفیوژ داشته باشند، باید تمام سوخت موجود را رقیق کرده و به مکانی خارج از کشور منتقل کنند. اگر به دنبال برنامه‌ای غیرنظامی هستند، باید آن را به همین شکل پیش ببرند. در حال حاضر نیروگاه بوشهر به عنوان یک تأسیسات غیرنظامی در حال فعالیت است؛ جایی که ایران نه غنی‌سازی دارد، نه سانتریفیوژ، و فقط برای تولید برق استفاده می‌شود. اگر ادعای آن‌ها درست است، چرا باقی تأسیسات مانند بوشهر نباشد؟ غنی‌سازی دیگر نباید در ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست: بدون غنی‌سازی. یعنی نطنز، فردو و اصفهان باید برچیده شوند.»
در پاسخ به این پرسش که آیا توافق نهایی با ایران مشابه برجام خواهد بود یا سخت‌گیرانه‌تر، ویتکوف گفت: «ایرانی‌ها امروز نسبت به زمان مذاکرات برجام، بسیار آسیب‌پذیرتر شده‌اند. بنابراین توافقی که اکنون در حال شکل‌گیری است، قطعاً قدرتمندتر خواهد بود.»
او ادامه داد: «فکر می‌کنم آن‌ها در موقعیت بسیار ضعیف‌تری هستند. ولی هدف ما این است که با آن‌ها گفت‌وگو کنیم و قانع‌شان کنیم که چرا باید مسیر ما را انتخاب کنند. شاید نپذیرند، اما من منطقی نمی‌بینم که چرا نباید بپذیرند. ما هرگز توافقی شبیه برجام نمی‌پذیریم؛ توافقی که در آن تحریم‌ها برداشته شود ولی تعهدات ایران تاریخ انقضا داشته باشد. این رویکرد ناعادلانه و اشتباه بود. ما معتقدیم ایران نباید هیچ‌گونه فعالیتی داشته باشد که به ساخت سلاح ختم شود، از جمله غنی‌سازی یا سانتریفیوژ. برجام چنین محدودیتی نداشت. تعهدات زمان‌دار و لغو تدریجی تحریم‌ها در آن توافق اشتباه بزرگی بود.»
هشدار به ایران و چشم‌انداز آینده مذاکرات
ویتکوف هشدار داد که آزمایش کردن اراده ترامپ اشتباهی خطرناک برای ایران خواهد بود و تأکید کرد که در نهایت، جمهوری اسلامی چاره‌ای جز پذیرش شرایط آمریکا ندارد.
او گفت: «من منطقی هستم و معتقدم آن‌ها گزینه‌ای جز پذیرش ندارند. البته می‌توانند مخالفت کنند و رئیس‌جمهور ترامپ را امتحان کنند، ولی این کار ناپخته و خطرناک خواهد بود. منظورم تهدید نیست، بلکه واقعیت است. ایران گفته نمی‌خواهد بمب داشته باشد و اگر این را باور داریم، پس باید مطابق همین ادعا رفتار کند. بسیاری از کشورها برنامه هسته‌ای غیرنظامی دارند، بدون اینکه غنی‌سازی انجام دهند. ایران هم می‌تواند همین مسیر را برود.»
او تأکید کرد که دولت آمریکا زیر بار توافقی ضعیف نخواهد رفت و اگر چارچوب پیشنهادی قوی نباشد، مذاکرات متوقف خواهد شد.
در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا توافق ضعیف را رد می‌کند، گفت: «قطعاً همین‌طور است. هفته گذشته مذاکرات را مفید نمی‌دانستیم چون هنوز به برخی تفاهم‌های کلیدی نرسیده بودیم. امیدواریم گفت‌وگوی روز یکشنبه سازنده باشد. اگر این‌گونه نباشد، ادامه نخواهیم داد و مسیر دیگری را در پیش خواهیم گرفت.»
گسترش مذاکرات به حوزه‌های دیگر
در حالی‌که تمرکز مذاکرات فعلی صرفاً بر موضوعات هسته‌ای است، ویتکوف در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد گفتگوها در آینده به مسائل فرهنگی و اقتصادی نیز گسترش یابد—مشابه توافق‌های حقوق بشری دهه ۱۹۷۰ میان غرب و شوروی مانند توافق هلسینکی—گفت: این احتمال در مراحل بعدی مذاکرات وجود دارد، البته مشروط به اینکه ایران ابتدا به مرحله توافق هسته‌ای برسد. او همچنین تصریح کرد که آمریکا در مراحل بعدی فشارهایی را برای توقف حمایت مالی و تسلیحاتی ایران از گروه‌هایی مانند حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها در دستور کار خواهد داشت.
ویتکوف گفت: «ما ایران را به پیوستن به جامعه جهانی دعوت می‌کنیم. باور داریم مردم ایران باهوش، سخت‌کوش، زرنگ و با سابقه‌ای تاریخی غنی‌اند؛ بازرگانان ماهری هستند. من دوستان ایرانی زیادی دارم—پزشکان، نویسندگان، وکلا—و واقعاً انسان‌های فوق‌العاده‌ای هستند. پیام ما به ایران این است: شما می‌توانید کشوری بهتر باشید. می‌توانیم با شما تجارت کنیم، روابط استراتژیک داشته باشیم، اما نمی‌توانید در منطقه نقش مخرب بازی کنید. اکنون مذاکرات ما محدود به مسئله هسته‌ای است. اما آیا معتقدیم که ایران باید حمایت خود از حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها را متوقف کند و از نقش‌آفرینی تنش‌زا در منطقه فاصله بگیرد؟ بله، قطعاً. آیا فکر می‌کنیم نباید به گروه‌هایی که آن‌ها را دشمن خود می‌دانیم، سلاح بدهند؟ بله، همین‌طور است. اما باید تأکید کنم که نمی‌خواهیم این مسائل را با گفت‌وگوهای هسته‌ای در هم بیامیزیم. موضوع هسته‌ای برای ما یک مسئله حیاتی و فوری است و باید بدون اتلاف وقت به نتیجه برسد.»
