سرویس خبری ایران من: در شرایطی که تنش‌ها در خاورمیانه به اوج خود رسیده، اظهارات جدید مقامات اسرائیلی درباره الحاق کرانه باختری، موجی از واکنش‌های بین‌المللی را برانگیخته است. این اظهارات که با چشم‌داشت به تغییرات سیاسی در آمریکا مطرح شده، نگرانی‌های جدی درباره آینده صلح در منطقه ایجاد کرده است.
اظهارات جنجالی و واکنش‌های بین‌المللی
دیپلمات‌های غربی و عرب به شدت به سخنان بتسلئل اسموتریچ، وزیر دارایی راست افراطی اسرائیل واکنش نشان دادند. اسموتریچ با اشاره به بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال آینده، خواستار حاکمیت کامل اسرائیل بر کرانه باختری شده بود.
اسموتریچ که علاوه بر وزارت دارایی، در وزارت دفاع نیز مسئولیت نظارت بر شهرک‌نشینان را بر عهده دارد، روز دوشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت سال ۲۰۲۵، «سال حاکمیت بر یهودا و سامره» خواهد بود. او در این پیام از اصطلاحی استفاده کرد که راست‌گرایان افراطی اسرائیل برای اشاره به کرانه باختری – محل سکونت حدود سه میلیون فلسطینی – از آن استفاده می‌کنند.
در همین روز، رادیو کان اسرائیل گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اخیراً در گفتگوهایی عنوان کرده با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، موضوع اعمال حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری اشغالی باید دوباره در دستور کار قرار گیرد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این پیشنهاد را «گامی آشکار به سوی الحاق غیرقانونی» کرانه باختری خواند و یادآور شد این منطقه بخشی از سرزمین‌های فلسطینی است که در طرح تقسیم سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ – طرحی که راه را برای تأسیس اسرائیل هموار کرد – به رسمیت شناخته شده است.
بورل در پیامی در ایکس نوشت: «من قاطعانه فراخوان وزیر اسموتریچ برای ‘اعمال حاکمیت’ در کرانه باختری را که گامی آشکار به سوی الحاق غیرقانونی است، محکوم می‌کنم.» او تأکید کرد: «چنین اظهاراتی نه تنها حقوق بین‌الملل را نقض می‌کند، بلکه حقوق فلسطینیان را پایمال کرده و هرگونه چشم‌انداز راه‌حل دو دولتی را از بین می‌برد.»
اشتفن زایبرت، سفیر آلمان در اسرائیل نیز با انتشار پیامی در ایکس نوشت: «هرگونه تلاش برای اجرای این هدف، نقض آشکار حقوق بین‌الملل است. ما قاطعانه این اقدام را که ثبات کل منطقه را به خطر می‌اندازد، محکوم می‌کنیم.»
ژان نوئل بارو، وزیر امور اروپا و خارجه فرانسه هم با محکومیت این اظهارات گفت: «ما به صراحت سیاست این وزیر را که چیزی جز ادامه فعالیت‌های غیرقانونی، استعمار و شهرک‌سازی تهاجمی در کرانه باختری نیست، محکوم می‌کنیم.»
موضع‌گیری کشورهای عربی و گروه‌های فلسطینی
حماس در بیانیه‌ای که در تلگرام منتشر کرد، اظهارات اسموتریچ را محکوم و تأکید کرد این سخنان «آشکارا نشان‌دهنده نیت واقعی اشغالگران و انکار حقوق ملی مردم فلسطین است.»
در این بیانیه آمده است: «ما هرگز به اسموتریچ تروریست یا هر جنایتکار جنگی صهیونیست دیگری اجازه نخواهیم داد نقشه‌های شومشان را عملی کنند. این طرح‌ها نمی‌تواند به آنها مشروعیتی در سرزمین‌های اشغالی ما ببخشد و نمی‌تواند این واقعیت تاریخی را تغییر دهد که کرانه باختری سرزمین فلسطینی و بخش جدایی‌ناپذیر دولت مستقل فلسطین با پایتختی قدس است.»
حماس از اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی و سازمان ملل خواست «برای متوقف کردن این گروه صهیونیستی که آشکارا قوانین بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد، اقدامی جدی انجام دهند.»
وزیر خارجه قطر نیز این اظهارات را «نقض آشکار حقوق بین‌الملل» دانست. وزارت خارجه این کشور در بیانیه‌ای این اقدام را «تشدید خطرناک تنش‌ها» خواند و تأکید کرد چنین اقداماتی «به ویژه در شرایط کنونی که جنگی بی‌رحمانه در غزه جریان دارد، فرصت‌های صلح در منطقه را از بین می‌برد.»
این بیانیه از جامعه جهانی خواست «قاطعانه در برابر سیاست‌های شهرک‌سازی، استعماری و نژادپرستانه اشغالگران و تجاوزهای مکرر آنها به حقوق فلسطینیان، به ویژه جنایات مستمر در کرانه باختری بایستد.»
وزارت خارجه مصر نیز با صدور بیانیه‌ای، فراخوان اسموتریچ را «نقض آشکار حقوق بین‌الملل و حقوق بشردوستانه» خواند و تأکید کرد: «اظهارات غیرمسئولانه و افراطی این عضو دولت اسرائیل، نشان می‌دهد این رژیم هیچ تمایلی به صلح در منطقه ندارد.»
اردن هم در واکنشی تند، این اظهارات را «نژادپرستانه» و «افراطی» خواند و تأکید کرد سخنان اسموتریچ «نقض آشکار حقوق بین‌الملل و حق مسلم ملت فلسطین برای تشکیل دولت مستقل در مرزهای چهارم ژوئن ۱۹۶۷ با پایتختی قدس شرقی است.»
وزارت خارجه ترکیه روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای این اظهارات را مخالف با حقوق بین‌الملل و راه‌حل دو دولتی دانست و افزود این سخنان ثابت می‌کند هدف نهایی اسرائیل تصاحب تمام سرزمین‌های فلسطینی است.
پیامدها و چشم‌انداز آینده
این وزارتخانه تأکید کرد: «مصونیتی که اسرائیل در اجرای سیاست‌های نسل‌کشی و اشغالگری علیه ملت فلسطین از آن برخوردار است، نتانیاهو و حامیانش را جسورتر کرده است.» در این بیانیه از شورای امنیت و جامعه جهانی خواسته شده «در برابر سیاست‌های غیرقانونی اسرائیل موضعی قاطع اتخاذ کنند.»
اسموتریچ در ماه ژوئن تأیید کرد گزارش نیویورک تایمز درباره «طرح محرمانه» او برای الحاق کرانه باختری و جلوگیری از گنجاندن آن در دولت آینده فلسطین صحت دارد.
در حالی که هم‌اکنون تحریم‌هایی علیه اسموتریچ اعمال شده، آمریکا و بریتانیا پیش‌تر اعلام کرده بودند در پی اظهارات جنجالی این وزیر تندرو، در حال بررسی اقدامات تنبیهی علیه او هستند.
اسرائیل از سال ۱۹۶۷ کرانه باختری را در اشغال خود دارد. بر اساس آمار رسمی اسرائیل، بیش از ۷۲۰ هزار شهرک‌نشین در شهرک‌های غیرقانونی کرانه باختری و قدس شرقی سکونت دارند. از نظر قوانین بین‌المللی، تمامی این شهرک‌ها غیرقانونی محسوب می‌شوند.
